Wszystko, co o Kaszubach wiedzieć musicie, czyli garść ciekawostek historycznych

Kaszuby to popularny rejon Polski. Aktualnie kojarzony i jest on z Gdańskiem, Sopotem czy Gdynią, ale warto wspomnieć, że kiedyś swoim obszarem obejmował bardziej rozległy teren — od Gdańska po Szczecin — a zachodnią granicę tego regionu stanowi Ustka i Słupsk. Mimo tego, że na przestrzeni dziejów Kaszuby doznały wielu krzywd, udało im się uparcie utrzymać związek z ojczystym krajem. Region ten wyróżnia się zachwycającą i odmienną kulturę, która po dziś dzień jest pielęgnowana przez tutejszych mieszkańców. Jeżeli odwiedzicie nasze Brzozowisko, z pewnością zachwycicie się tutejszą przyrodą, panującym klimatem i niepowtarzalną atmosferą regionu. Jednak jeszcze przed planowaną wycieczką warto poznać kilka informacji o Kaszubach.

Podstawowe informacje o Kaszubach

Kaszubi, czyli mieszkańcy tego regionu, używają własnego języka kaszubskiego, który stanowi jedyną pozostałość słowiańskich dialektów pomorskich. Ciekawe jest również to, że od 2005 roku język ten ma status języka regionalnego. Istotny jest również to, że Kaszuby swoim zasięgiem obejmują 10 powiatów i trzy miasta.

Wiele osób zastanawia się nad pochodzeniem nazwę tego regionu, ale wspomnieć należy, że pojawia się tu wiele hipotez. W średniowieczu uważano, że nazwa pochodzi od długich i szerokich szat, które układano w fałdy, czyli HUBY. “Kasać huby” miało zatem oznaczać układanie fałdy. Ciekawe jest to, że ta hipoteza utrzymywała się aż do XX wieku. Inna wersja zaś mówi, że nazwa Kaszuby wywodzi się od słowa kożuch, a dokładniej, czyli SZUB — kożuch noszony na Kaszubach. Jeszcze inni uważają, że nazwa może mieć swoje podwaliny w języku łacińskim i pochodzić od słowa CASA, czyli kasza, która stanowi jeden z głównych posiłków mieszkańców Kaszub. Casa w połączeniu z niemieckim słowem huba daje nam kaszhuba, co oznaczało chatę kmiecia wraz z posiadłością ziemską. Jednak etymologia, która cieszy się największą popularnością, jest wytłumaczenie nazwy i jej pochodzenia od rzeczownika “kaszuby”, który oznacza nic innego jak “wody niezbyt głębokie, wysoką trawą porosłe”. 

W tym momencie należy również podkreślić fakt, że nazwę etniczną “Kaszuby” do historii wprowadzili franciszkanie oraz dominikanie, a pojawiła się ona po raz pierwszy w dokumencie papieskim, czyli bulli, który to został wystawiony przez papieża Grzegorza IX w roku 1238.

Wspomnieć także należy, że od wczesnego średniowiecza utrzymywał się dość jasny i zasadniczy podział Pomorza na dwie części, czyli Pomorze Wschodnie, które miało swój główny ośrodek w Gdańsku, a także Pomorze Zachodnie, którego centrum znajdowało się w Szczecinie. Okresowo władzę sprawowali tam miejscowi książęta, ale także władza marzyła się w sąsiednim książętom z innych krajów. W tym regionie ścierały się wpływy polskie, niemieckie oraz skandynawskie. W roku 997 na Kaszubach gościł Praski biskup Wojciech, który później w wyniku różnych zdarzeń został ogłoszony świętym. W Gdańsku dokonał on chrztu mieszkańców i dzięki temu po raz pierwszy na kartach historii wymieniono osadę, która aktualnie uznawana jest za stolicą Kaszub. Wymieniony biskup z Gdańska udał się w podróż misyjną do Prus, gdzie zginął śmiercią męczeńską.

W roku 1295 Pomorze Gdańskie zostało Zjednoczone z Wielkopolską, co pozwoliło na koronację Przemysława II na pierwszego króla Polski po dzielnicowym jej rozbiciu. W tym momencie wspomnieć należy również o tym, żeby roku 1308 Pomorze Gdańskie na niespełna 150 lat zajęli Krzyżacy. 

Niezwykle ważną postacią dla Kaszuby był Florian Ceynowa, który zasłynął ze swojej publicznej działalności. Działania rozpoczął od kierowania przygotowaniami do jedynej powstańczej próby na Pomorzu w roku 1846. Akcja zakończyła się niepowodzeniem, a przywódca został skazany na śmierć. Jednak dzięki temu, że w Berlinie wybuchła Wiosna Ludów, uchronił się on przed tym wyrokiem. Z biegiem czasu, zdając sobie sprawę z tego, że zagrożeniem dla Kaszub jest szerząca się germanizacja, postanowił on w tamtejszych ludziach wzbudzić wiarę wartość rodzimy kultury i właśnie na niej budować poczucie przynależności. Opieranie się na własnym języku, kulturze i obyczajach miało skutecznie ochronić Kaszubów przed germanizacją. Wydawano wtedy książki po kaszubsku, tłumaczono na język kaszubski fragmenty katechizmu i również Florian Ceynowa opracował zasady gramatyki języka kaszubskiego. Ciekawe jest jednak to, że jego działania nie odbiły się głośnym echem wśród tamtejszej ludności.

Tak naprawdę fundamentem kaszubskiej coś tożsamości stał się żartobliwy epos wydany w roku 1880. Hieronim Derdowski stworzył dzieło nacechowane polskim patriotyzmem, w którym nie brakło podkreślania kaszubskiej tożsamości.

Podsumowanie

Wymienione dość istotne, ale mocno oklejone aspekty historyczne, które miały znaczący wpływ na Kaszuby, niewątpliwie stanowią tutaj podwaliny rodzimej tradycji, która po dziś dzień jest niezwykle ceniona. Kaszubi z dumą posługują się własnym językiem, a także cieszą niepowtarzalną odrębnością kulturową. W naszym Brzozowisku Tuchomoko, uda Wam się oddychać pełną piersią tamtejszym powietrzem, zachwycicie się w okolicznym przyrodą, a dzięki temu, że miejsce to znajduje się w świetnej lokalizacji, z powodzeniem będziecie mogli podziwiać zabytki regionu.